We denken vaak dat we rationele wezens zijn. Dat we onafhankelijk denken. Forget it. We worden beïnvloed waar we bij staan. Continu. Iedere dag weer. En vuile trucjes worden niet geschuwd.
Eerder schreef ik al hoe goed we in staat zijn om onszelf zo goed voor de gek te kunnen houden. Maar ook anderen houden ons vakkundig voor de gek.
In Bloomberg Businessweek las ik er een interessant artikel over. In “How Donald Trump, Elon Musk, and Gwyneth Paltrow Short-Circuit Your Ability to Think Rationally” bespreekt Eric Roston negen veelvoorkomende trucjes.
Trucjes die bewust worden ingezet en die wij niet door hebben.
Zeven veelgebruikte trucjes
Op basis van het artikel, zet ik hieronder 7 van die trucjes op een rij aan de hand van wat citaten en voorbeelden.
Trucje 1. Narrative laundering. “Narrative laundering hides the originators of stories”.
Onjuiste en sterk tendentieuze meningen van extremisten worden zelden direct overgenomen door de media. Maar beetje voor beetje kunnen ze wel in het publieke debat terechtkomen.
“Stories can slip into public discussion bit by bit, gaining respectability with each retelling, often through opaque intermediaries”.
Erik Roston, Bloomberg Businessweek (oktober 2021)
Trucje 2. False equivalence. “Comparing two or more people, events, or things that share something superficial but basically have nothing important to do with each other.”
Denk aan hoe snel vergelijkingen worden gemaakt tussen actuele gebeurtenissen en de tweede wereldoorlog. Of de opmerking van Trump en vele, vele anderen dat het coronavirus niet meer zou zijn dan een griepje.
Trucje 3. Faux intimacy. “A form of manipulation resulting from the imagined relationships people form with movie characters and celebrities.”
Dit trucje spreekt volgens mij voor zich. We vertrouwen een beroemdheid, bewonderen iemand en nemen daarom zaken (te) snel voor waar aan. Zal de maan echt zoveel impact hebben zoals antivaxxers en ‘moon sisters’ Lieke en Jette van Lexmond ons willen doen geloven? Zijn ze echt zo begaan met hun volgers?
Trucje 4. Appeal to misplaced authority. “Someone hangs the truth of their statements on someone who sounds like an expert but isn’t”.
We doen een uitspraak en baseren die uitspraak op onderzoek, uitspraken of gedragingen van een zogenaamde autoriteit. Het enige is … die persoon is helemaal geen autoriteit. Denk aan al die mensen die de meningen van dansleraar Willem Engel of opinieleider Maurice de Hond of elke andere amateur-expert hoger aanslaan dan de meningen van wetenschappers.
Trucje 5. Appeal to fear. “It conjures the specter of a threat, harm, or evil to gain support”.
Denk aan de felle Brexit-campagne. Herinner je nog dat busje met die enorme foto van vluchtelingen die zogenaamd op weg waren naar Engeland? Dat is ‘appealing to fear’.
Trucje 6. Data voids. “Co-opting phrases people can search for online that have never been uttered before or that rarely garner much attention. These terms are then seeded with misinformation or disinformation.”
De idee dat elke zoekopdracht relevante content oplevert, is onjuist. Zeker als er weinig content beschikbaar is, dan is de beschikbare content vaak van slechte kwaliteit of problematisch, of beide.
Kortom, denk goed na over de zoektermen die je invoert …
Trucje 7. The big lie. “As simple falsehood so bold and repeated so frequently with such blinding power that followers are dissuaded from challenging its absurdity”.
Inderdaad. Er zijn mensen die geloven dat hooggeplaatste pedofielen bezig zijn om achter de schermen een wereldregering te vormen. Seriously…
Of denk aan Trump die keihard claimt dat de verkiezingen een doorgestoken kaart waren.
Interessant?
Lees dus vooral het artikel “How Donald Trump, Elon Musk, and Gwyneth Paltrow Short-Circuit Your Ability to Think Rationally”. Aanrader.
In het artikel lees je ook nog over 2 andere veel gebruikte trucjes: ‘Butterfly Attack’ en ‘Black Propaganda’.
Nu hoop ik natuurlijk dat je na het lezen van bovenstaande trucjes anders kijkt naar het nieuws en de continue stroom van social media feeds. Kijk, ben ik dus ook aan het beïnvloeden… Ben ik trucjes vergeten? Laat het vooral weten.
Wat je wellicht ook interessant vindt
- 'Hoe wij onszelf voor de gek kunnen houden (ja, geldt ook voor Wopke, Donald, Willem-Alexander, Ted, …)'
- '‘Men zegt’, ‘iedereen weet toch’ etc. Welnee. Laat assumpties je niet gek maken.'
- 'Als jij jouw verhaal niet vertelt, doen anderen dat voor jou'
- 'Wat is jouw werkelijkheid?'
- 'Hoe wapen je je tegen leugens?'