COVID-19 en communicatie: klaar voor de volgende ronde? Drie tips.

Ik hoop dat je de vakantieperiode gebruikt hebt om je accu te laden. Want ik vrees dat het nodig zal zijn. Het virus is verre van verslagen en houdt nog steeds stevig huis. De communicatieopgaven zijn ongekend groot. Intern moet de boog gespannen blijven. Maar ook richting stakeholders moet de communicatiemotor op volle toeren draaien. In dit blog drie tips om fit te beginnen aan de volgende ronde.

Onlangs had ik een goede gelegenheid om te reflecteren op het coronavirus en de rol van communicatie daarbij.

Minister De Jonge (VWS) heeft in juni een proces van lessen trekken toegezegd. Wat ging sinds het uitbreken van het coronavirus en moet we vooral blijven doen? En wat kan beter?

Van het ministerie van VWS had ik een uitnodiging gekregen om deel te nemen aan de Experttafel Publiekscommunicatie *. Een bijzonder goed moment voor mij om tijd te besteden aan reflectie. En om te leren van andere ‘experts’.

Qua communicatie ligt de lat hoog

Mijn voornaamste conclusie is dat ik vind dat we het tot op heden qua communicatie behoorlijk goed hebben gedaan. Niet alleen de overheid (zie het blog ‘Heldere communicatie! De Rijksoverheid als inspiratie‘). Ook als ik zie hoe wendbaar veel van onze klanten blijken. Wow. Van semipubliek tot multinational en van start-up tot familiebedrijf). Petje af.

Tegelijkertijd ben ik erg ongerust. Spanningen in de samenleving nemen toe. Ontevredenheid, boosheid, verongelijktheid.

Er ontstaan nieuwe culturele en economische scheidslijnen.

Groeiende polarisatie vergroot de complexiteit van communicatievraagstukken.

Ongerust ben ik ook omdat de druk op veel communicatieafdelingen de afgelopen maanden ongekend groot was. Hoe staan afdelingen er nu voor? Fit en sterk? Of moe en op zoek naar nieuwe inspiratie?

COVID-19 beheerst de waan van de dag. Het communiceren over COVID-19 en de bestrijding ervan, beheerste de agenda in de beginmaanden. Maar nu het stof neerdaalt en de gigantische financiële consequenties van het virus zich openbaren, zullen we steeds vaker ook over de consequenties moeten communiceren.

Tel daarbij op de gewone ‘going-concern’ zaken die ook aandacht opeisen …

En vergeet niet; de lat ligt hoog. Juist omdat communicatiedirecteuren met hun afdelingen hebben laten zien wat ze in huis hebben. Er zijn verwachtingen gewekt…

Kortom, verslapping is geen optie. De boog moet gespannen blijven. En dat allemaal terwijl thuiswerken de norm is. Wat ook allerlei uitdagingen met zich meebrengt.

COVID-19 en communicatie; drie tips om fit te beginnen aan de volgende ronde

De volgende ronde is gestart. De premier heeft het land alweer toegesproken. Maatregelen zijn alweer aangescherpt. En met angst en beven luisteren we naar de nieuwste coronastatistieken.

Ben je fit genoeg om aan de volgende ronde te beginnen? Hier een paar tips.

1. Doe net als de Rijksoverheid en trek lessen. Dit is een goed moment om de balans op te maken. Roep de afdeling bij elkaar, praat met de directie en met medewerkers en maak een rondje langs stakeholders. En stel vragen: Wat ging goed en moeten we behouden? Wat kan beter?
2. Zorg voor focus en bepaal wat belangrijk is. 2020 telt nog maar 4 maanden. Wat ga je doen de komende 4 maanden? Waar ga je op inzetten? Wat wordt echt belangrijk? En wat vraagt dat van het team? Formuleer doelstellingen, stel speerpunten vast en benoem prioriteiten.
3. Check de staat van de communicatiemotor. Hoe is het communicatieteam uit de zomer gekomen? Uitgerust? Fit? Een crisis vraagt veel van mensen. In het begin zorgt de adrenaline dat we moeiteloos topprestaties leveren. Maar op een gegeven moment liggen moeheid, verveling maar ook zelfgenoegzaamheid op de loer. En in een crisissituatie zit je daar niet op te wachten. Kijk dus vooral onder de motorkap. Wat moet je doen om ervoor te zorgen dat deze ook de komende maanden op volle toeren kan blijven draaien?

Wat betreft dat laatste punt. Er wordt veel vanzelfsprekend gevonden. Kritiek is makkelijk gegeven. Met communicatie is het net als met voetbal; iedereen heeft een mening.

Maar goede communicatie is niet vanzelfsprekend. Het lijkt misschien zo. Maar het is het niet. Ik hoop dat veel communicatiedirecteuren hun waarde en die van hun afdeling hebben weten aan te tonen.

Accountability is verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen. De coronacrisis als kans.

Bovenstaande 3 tips klinken oh zo simpel. Maar ik weet hoe weerbarstig de praktijk is. Zoveel andere zaken vragen om aandacht. Maar toch. We bevinden ons in een zeer bijzondere situatie. Bovenstaande 3 punten zijn misschien nooit eerder zo belangrijk geweest.

* Hier vind je een blog in de newsroom van Wepublic dat ik n.a.v. die Experttafel heb geschreven. In de eerste week van september worden verslag van de Experttafel en de position papers door het ministerie online gezet.

Wat je wellicht ook interessant vindt:

• Blog: “Concentrate all your thoughts upon the work at hand. The sun’s rays do not burn until brought to a focus.” (Alexander Graham Bell)
• Blog: COVID-19: Wepublic-partner Frank Körver deelnemer Experttafel Publiekscommunicatie van het ministerie van VWS
• Blog: Heldere communicatie! De Rijksoverheid als inspiratie
• Blog: Communicatiestrategen zien COVID-19 ook als een kans
• Blog: Leiderschap & communicatie: 3 x WOW, 1 x AUW

(Foto door cottonbro via Pexels)